Τι μπορεί να
κερδίσει η Ελλάδα από την ανάπτυξη του τουρισμού υγείας και τρίτης ηλικίας;
Επιμέλεια
Δημητρίου Σχιστοχείλη
Η χώρα μας θα μπορούσε να διεκδικήσει δεκάδες δισ.
ετησίως, προσελκύοντας ηλικιωμένους τουρίστες για να περνούν στην Ελλάδα τα
χρόνια της συνταξιοδότησής τους, ασθενείς τουρίστες που θέλουν να συνδυάσουν τη
θεραπεία τους με διακοπές, ή άλλους τουρίστες που αναζητούν υπηρεσίες ευεξίας
και υγείας, σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις.
Ειδικότερα, η διαΝΕΟσις συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο
Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής και ομάδα ερευνητών υπό τον συντονισμό του
καθηγητή κοινωνικής και προληπτικής ιατρικής στο ΕΚΠΑ Γιάννη Τούντα, για να
μελετήσει το θέμα της ανάπτυξης του τουρισμού τρίτης ηλικίας και τις προοπτικές
του τουρισμού υγείας στην Ελλάδα, τα οποία αποτελούν μια μεγάλη αγορά, που
παραμένει ακόμα «μία ανεκμετάλλευτη ευκαιρία για τη χώρα μας». Η έρευνα, αναλύει τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά και τις υποκατηγορίες αυτών των κλάδων, μελετά το πώς άλλες
χώρες επενδύουν στην προσέλκυση ηλικιωμένων και ασθενών τουριστών, χαρτογραφεί
το τι ισχύει στη δική μας χώρα, και προσδιορίζει το πόσα θα μπορούσε να
κερδίσει η ελληνική οικονομία, αν η χώρα μας ανέπτυσσε τις υποδομές και
μεταρρύθμιζε το θεσμικό της πλαίσιο για να διεκδικήσει ένα μέρος αυτής της
αγοράς.
Όπως αναφέρει η έρευνα, ο τουρισμός τρίτης
ηλικίας και ο τουρισμός υγείας σχετίζονται μεταξύ τους, αλλά είναι διαφορετικοί
τομείς.
Όταν μιλάμε
για τουρισμό
τρίτης ηλικίας αναφερόμαστε σε δύο μεγάλες υποκατηγορίες
επισκεπτών:
1-Τους τουρίστες (που έρχονται για ολιγοήμερες
διακοπές) και
2-αυτούς που έρχονται για μακροχρόνια διαμονή, είτε
νοικιάζοντας είτε αγοράζοντας κατοικία.
Η πρώτη κατηγορία είναι αυτονόητα σημαντική -και
πολύ μεγάλη. Περίπου το 18% των Ευρωπαίων τουριστών το 2014 ήταν άνω των 65
ετών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2030 θα είναι το 26% και το 2050 το 32%.
Είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι τις αγοράς, το οποίο
επίσης χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες:
Αυτούς που είναι υγιείς, και αυτούς που έχουν κάποια
προβλήματα υγείας.
Ένα μεγάλο
μέρος αυτού του πληθυσμού τρίτης ηλικίας που ταξιδεύει έχει ανάγκη από κάποιας
μορφής ιατρική υποστήριξη. Επιθυμούν, λοιπόν, να έχουν εύκολη και γρήγορη
πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας στον τόπο που επισκέπτονται, ακόμα κι αν
δεν πάσχουν από κάποιο νόσημα. Μολονότι πρόκειται για μεγάλη κατηγορία, μόνο το
6,1% του συνόλου των ταξιδιών στη χώρα μας το 2016 έγιναν από τουρίστες τρίτης
ηλικίας.
Η άλλη κατηγορία, οι τουρίστες μακράς διάρκειας,
χωρίζονται κι αυτοί σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με το αν ενοικιάζουν ή αγοράζουν
σπίτι στον προορισμό τους.
Αυτή η κατηγορία, που έχει και το όνομα “snowbird tourism”, μεγαλώνει ολοένα
και περιλαμβάνει κυρίως συνταξιούχους από πλούσιες βόρειες χώρες, που επιλέγουν
να περάσουν ένα μέρος του χρόνου (συνήθως το χειμώνα) σε νοτιότερα, θερμότερα
κλίματα. Ένα 7,3% των ενηλίκων στην Ευρώπη δηλώνει ότι θα ήθελε μετά τη σύνταξή
του να πάει να μείνει στη Νότια Ευρώπη.
Στη Γερμανία
το ποσοστό είναι 9%. Στην Αγγλία είναι 15,3%. 120.000 Βρετανοί ηλικίας άνω των
65 ζουν σήμερα στην Ισπανία -ένας αριθμός που έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 10
χρόνια.
Είναι μια
μεγάλη αγορά, η οποία αναμένεται να μεγαλώσει περισσότερο, πολύ γρήγορα.
Τα επόμενα 20 χρόνια θα συνταξιοδοτηθούν 120
εκατομμύρια Ευρωπαίοι. Αυτό σημαίνει ότι τα επόμενα 20 χρόνια εκτιμάται ότι θα έχουμε
ζήτηση στη Νότια Ευρώπη για περίπου 2,7
εκατομμύρια παραθεριστικές κατοικίες.
Ο τουρισμός υγείας είναι μια άλλη μεγάλη
κατηγορία, που περιλαμβάνει με τη σειρά της διακριτές υποκατηγορίες που ορίζει
η
έρευνα:
Τον ιατρικό τουρισμό,
τον ιαματικό τουρισμό και
τον τουρισμό ευεξίας.
Ο ορισμός του ΟΟΣΑ για τον ιατρικό τουρισμό είναι ο
εξής: “Η δραστηριότητα κατά την οποία ο επισκέπτης επιλέγει να ταξιδέψει εκτός
εθνικών συνόρων με την πρόθεση να λάβει κάποιας μορφής ιατρική θεραπεία”.
Διάφορες
εκτιμήσεις τοποθετούν τον αριθμό των ανθρώπων που ταξιδεύουν σε άλλες χώρες για
ιατρικούς λόγους κάθε χρόνο από 5 μέχρι 14 εκατομμύρια, με ετήσιο τζίρο δεκάδων
δισ. ευρώ.
Το Global
Wellness Institute εκτιμά ότι περίπου το 7% όλων των εγχώριων και διεθνών
ταξιδιών είναι ταξίδια ιαματικού τουρισμού και τουρισμού υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2013 η Ταϊλάνδη
προσέλκυσε 1,2 εκατ. ασθενείς, το Μεξικό 1 εκατ., οι ΗΠΑ 800.000, η Σιγκαπούρη
600.000 και η Ινδία 400.000. Η Τουρκία, με 42 διεθνώς πιστοποιημένα νοσοκομεία
ιατρικού τουρισμού, το 2015 ξεπέρασε τους 600.000 ασθενείς/τουρίστες. Η Ελλάδα,
αντίστοιχα, προσελκύει περίπου 85.000 τέτοιους τουρίστες κάθε χρόνο.
Τι ψάχνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Κυρίως
ορθοπεδικές, ογκολογικές, αισθητικές, καρδιολογικές και
νευρολογικές-νευροχειρουργικές ιατρικές θεραπείες, καθώς και θεραπείες
γονιμότητας.
Σύμφωνα με
μια εκτίμηση, ο μέσος ασθενής ταξιδιώτης στην Ελλάδα είναι ηλικίας 45-55 ετών,
μεσαίου ή ανώτερου εισοδήματος, ο οποίος μένει κατά μέσο όρο επτά ημέρες,
συνοδεύεται από ένα ακόμα άτομο, έρχεται συνήθως στην Αθήνα και ξοδεύει περίπου
5.000 ευρώ μαζί με το συνοδό του (οι απλοί τουρίστες ξοδεύουν 1.500 ευρώ στο
ίδιο διάστημα).
Σε έρευνα του 2014 παρεμπιπτόντως, εκτιμήθηκε ότι
μόνο από τις 4 βασικές χώρες προέλευσης τουριστών στην Ελλάδα, περίπου 500.000
επισκέπτες έχουν και ανεκπλήρωτες ανάγκες υγείας, δηλαδή ανάγκες για θεραπεία
που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν στη χώρα τους για οποιονδήποτε λόγο
(οικονομικό, αναμονή κλπ.).
Οι άλλες δύο κατηγορίες είναι σχετικές, αλλά με
διαφορετική στόχευση. Ο ιαματικός τουρισμός απευθύνεται κυρίως σε άτομα που
είναι ασθενείς, αλλά όχι μόνο, και προσφέρουν αποκλειστικά ειδικού τύπου
υπηρεσίες (υδροθεραπεία, πηλοθεραπεία, θαλασσοθεραπεία, κλιματοθεραπεία,
σπηλαιοθεραπεία, αλατοθεραπεία) ενώ ο τουρισμός ευεξίας απευθύνεται κυρίως σε
υγιή άτομα, προσφέροντας διάφορες υπηρεσίες βελτίωσης της ψυχικής ή της
σωματικής τους υγείας, κυρίως οργανωμένα τουριστικά προϊόντα που έχουν σχέση με
τη διατροφή, τον αθλητισμό ή τον διαλογισμό.
Τόσο ο τουρισμός
τρίτης ηλικίας όσο και ο τουρισμός υγείας αποτελούν πλέον ένα σημαντικό μέρος
της τουριστικής βιομηχανίας σε πολλές αναπτυσσόμενες και αναπτυγμένες χώρες. Πολλές επενδύουν αναπτύσσοντας νέα τουριστικά προϊόντα,
επενδύουν σε μονάδες που παρέχουν συγκεκριμένες νοσηλευτικές και υποστηρικτικές
υπηρεσίες στους ηλικιωμένους, ή σχεδιάζουν ειδικά τουριστικά πακέτα. Σε χώρες
όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, δε, κατασκευάζονται συγκροτήματα
κατοικιών που καλύπτουν τις ειδικές απαιτήσεις του συγκεκριμένου κοινού, και
προωθείται με διάφορα εργαλεία η μετεγκατάσταση ηλικιωμένων από άλλες χώρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου